Het niet kunnen vinden van de uitknop (Technostress)

In de meeste gevallen is werken niet meer plaatsgebonden. Eigenlijk overal waar we willen, kunnen we werken.

We kunnen computers en bestanden beheren van afstand, werkmail lezen op onze smartphone en presenteren vanaf de tablet. Technologie maakt dit mogelijk en maakt ‘werken’ voor ons gemakkelijker.
Als je zelf geen smartphone hebt (wat tegenwoordig bijna onmogelijk is – zelfs m’n ouders en negentigjarige opa appen en facebooken erop los), zorgt je werkgever er wel voor dat je er één krijgt. Het liefst het allernieuwste model, omdat we daar graag te koop mee lopen.

We groeien op met letterlijk onze smartphone verkleefd in onze hand. Ons leven loopt via dat ene apparaatje dat we bijna nooit uitzetten. Het is dan ook niet zo gek dat we ’s avonds of in het weekend werkmail lezen, beantwoorden en altijd (werk gerelateerd) bereikbaar zijn. De druk voor werknemers om, te allen tijde bereikbaar te zijn, neemt toe. Zo blijkt ook uit het onderzoeksrapport wat ruim een jaar geleden werd uitgebracht door de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met het FNV.
Conclusie onderzoek: We lijden aan technostress.
Stress omdat we altijd maar doorwerken en bereikbaar zijn, dankzij de technologie. Het rapport concludeert dat technostress zich uit in klachten zoals vermoeidheid, somberheid, concentratieproblemen, burnouts, schuldgevoel, maar ook in bijvoorbeeld RSI.
Om werknemers te ‘behoeden voor technostress’ is Volkswagen eind 2011 begonnen met de mailservers uit te zetten tussen kwart over zes ’s avonds en zeven uur ’s ochtends. BMW kwam ook een paar weken geleden met een voorbehoedsmiddel om werknemers ‘recht op onbereikbaarheid te geven’. BMW gaat met werknemers afspraken maken over de tijden van de dag waarop ze in principe niet bereikbaar zijn. Steeds meer grotere bedrijven volgen deze trend om werknemers te beschermen.
De FNV vindt dan ook dat de mens weer de regie moet krijgen over de techniek, in plaats van andersom. Maar is het een kwestie van regie krijgen of is het onvermogen van de mens om zich aan te passen aan de technologie? Er zit toch niet voor niets een uitknop op apparaten?

Niet iedereen is gevoelig voor technostress, vaak zijn het toch al een beetje de neurotische types die thuis niet los kunnen komen van hun werk. Werknemers die dat wel kunnen; slapen beter en gaan de volgende dag vol goede moed weer aan het werk en zullen ook beter presteren. Vooral mensen die graag werken en toegewijd zijn, hebben minder last van stress, doordat zij de ‘werkmodus’ in hun vrije tijd kunnen uitzetten. Ook wel ‘psychologische onthechting’ genoemd. Als je je volledig los kunt laten van werk (de knop om kunt zetten), zal je meer ontspannen zijn en niet onderdoor gaan aan technostress die op de loer ligt.
‘Jezelf onthechten’ klinkt ongelooflijk zweverig, maar is volgens een aantal psychologen niets meer dan een vaardigheid die aan te leren is. Door aanwezig te zijn in het moment, ervaar je minder (techno)stress. Het is ook niet voor niets dat Mindfulness ongekend populair is de afgelopen tijd; het is bewezen dat Mindfulness resulteert in minder stress.

Mocht je jezelf kunnen vinden in bovenstaande omschrijving van technostresser (wel of geen neurotisch type daargelaten), schrijf je eens in voor een cursus Mindfulness.
En een beter bewustzijn begint immers bij jezelf.

Fotografie: Peter de Krom, NRC
Bronnen: NRC Weekend leven-artikel; ‘Thuis kun je zo lekker doorwerken’ & www.fnv.com